نسل نوین زد، بخش مهمی از مردم جهان را تشکیل میدهد که در آستانه تحولات بزرگ تکنولوژیک جهانی و اجتماعی زندگی میکنند. این نسل به دلیل زندگی در دنیای مجازی و در بستر اطلاعات آزاد، از وضعیتی متمایز نسبت به نسلهای قبلی در جامعه برخوردار است. از این رو، تاثیرات عمیق و گستردهای در عرصههای گوناگون اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در ایران و سایر نقاط جهان ایجاد کرده است. این نسل دیجیتالی با بحرانها، دشواریها، شرایط پیچیده و خاص خود مواجه است و در مواجهه با این وضعیت، پاسخهایی نوین و تحولخواهانه ارائه داده که نشانگر کوششهای بیوقفه و عزمی راسخ برای ساختن آیندهای بهتر است.
در «گاهنامه برابری» شماره سوم، تلاش کردهایم تا نسل نوین زد را از جنبههای گوناگون تحت بررسی قرار دهیم و خصوصیات، نگرانیها و عوامل تاثیرگذار این نسل را بر جامعه و در دیگر عرصهها تحلیل کنیم. نسلی که در دنیای مجازی رشد یافته و از ابتدا، نگاه متفاوتی به موضوعاتی همچون کار، تحصیل، جنسیت، محیط زیست، حقوق بشر، تبعیض و عدالت اجتماعی دارد. مشخصات منحصر به فرد نسل زد، از جمله استقلال فکری، جسارت، نوآوری و تسلط بر فناوریهای دیجیتال، آنها را به نیروی موثر و کارآمد در عرصههای اجتماعی و سیاسی تبدیل کرده است.
نسل زد، با مشارکت فعال در جنبشهای گوناگون، بخصوص جنبش «زن، زندگی، آزادی»، تاثیرات جدی و چشمگیری در تحولات اجتماعی و سیاسی ایران گذاشته است. این جنبش، که توسط جوانان نسل زد سازماندهی و پیش برده شد، در کوتاهترین زمان از یک اعتراض محلی به یک جنبش جهانی تغییر یافت. نوجوانان و جوانان این نسل، با بهکارگیری از شبکههای اجتماعی و رسانههای مجازی، توانستند صدای اعتراض خود را در عرصه بینالمللی بازتاب دهند و مبارزات خود را به افقهای جدیدی ارتقاء بخشند. در واقع، این نسل که در دنیای دیجیتال تربیت یافته، بهخوبی آگاه است که چگونه از فناوریهای نوین آنلاین برای بسیج، سازماندهی و انتقال پیامهای خود به دیگران استفاده کند و در یک چشم به هم زدن، رسالت تغییر و تحول را به عرصه جهانی منتقل نماید.
مبارزات پیگیرانه نسل زد در ایران فقط منحصر به اعتراضات خیابانی نبوده است؛ بلکه بطور فعال در فضای دیجیتال و مجازی نیز ادامه دارد. این نسل، بویژه در دورانی که دسترسی به اطلاعات و ارتباطات آزاد به ضرورتی اساسی تبدیل شده، از پلاتفرمهای دیجیتال برای بیان خواستههای خود و همزمان با مسائل داخلی، به تحولات جهانی واکنش نشان میدهد. در این فرآیند، شاهد کوششهای بیوقفه و مداوم نسل زد هستیم که در عرصههایی همچون حقوق زنان، رفع تبعیضهای اجتماعی، عدالت اقتصادی و حقوق بشر فعالیت میکنند. از این جهت، نسل زد در ایران بدنبال برقراری یک سیستم اجتماعی و سیاسی است که در آن بطور واقعی حقوق فردی، آزادیهای اجتماعی و مشارکت فعالانه در تصمیمگیریها دستیافتنی شود.
در سطح بینالمللی، نسل زد در کشورهای مختلف در حال ایجاد تغییرات اساسی است. در بنگلادش، این نسل بخصوص از میان دانشجویان و زنان جوان، حرکتهایی گسترده برای تغییر فضای سیاسی و اجتماعی به راه انداخته است. زنان و دختران دانشجو نقش پررنگی در این جنبشها ایجاد کردهاند و با مبارزات خود برای برابری جنسیتی، حقوق اجتماعی و آزادیهای فردی، تغییرات بنیادینی را رقم زدهاند. کوششهای این نسل برای برکناری نخستوزیر قبلی شیخ حسینه و مبارزات آنها برای بدست آوردن حقوق سیاسی و اجتماعی، نمونهای از قدرتنمایی و سازماندهی نسل زد از طریق فناوریهای دیجیتال است. در ترکیه نیز نسل زد با تمرکز بر نوآوریها و توسعه فناوریهای پیشرفته مانند هوش مصنوعی، در تلاش است تا آیندهای نوین برای کشور خود شکل دهد. در «گاهنامه برابری» شماره سوم ، با تحلیل وضعیت نسل زد در این کشورها، بخصوص در عرصه مبارزات اجتماعی و سیاسی، تلاش کردهایم تصویری از عزم و اراده این نسل برای ساختن آیندهای بهتر و دموکراتیکتر ارائه دهیم.
با توجه به این تحولات، نسل زد در ایران و جهان، با ویژگیهایی همچون آگاهی بالا نسبت به نابرابریها، تبعیضات و نارضایتی از وضعیت موجود، توانمندی در بسیج جمعی از طریق فناوری و شجاعت در مقابله با مشکلات، در مسیر ایجاد تغییرات اجتماعی و سیاسی بطور جدی قدم برداشته است. از این رو، شناخت دقیقتر و تحلیل جامعتر ویژگیهای درونی و انگیزههای این نسل میتواند برای درک بیشتر نیازها، انتظارات و خواستههای آنها کمک کند و مقدمات تعامل بهتر و موثرتر میان نسلها و تحقق تحولات سازنده در جامعه گردد.
نسل زد، نسلی تحولخواه و تغییرآفرین، با خلاقیت، هوش و عزمی استوار در تلاش است تا آیندهای متفاوت و نو بسازد و از همین رو، این نسل بهعنوان نیرویی بیبدیل در مسیر ساخت فردای بهتر، پیشگام خواهد بود. آیندهای که بدون شک در دستان همین نسل خواهد بود.
شورای سردبیران گاهنامه برابری
مارس ۲۰۲۵